Elke zomer brengt het warmere weer vervelende kleine beestjes met zich mee. Van vervelende vliegen tot bijtende muggen, de paarden worden geplaagd en reageren met ergernis of paniek.
Veel paarden ontwikkelen uiteindelijk allergische reacties op muggenspeeksel, dat vervolgens zomereczeem veroorzaakt en vaak alleen nog eczeemdekens onder controle kan worden gehouden. Al helpt het in eerste instantie visueel: onder eczeemdekens kan de hitte zich vreselijk ophopen op warme zomerdagen, omdat de paarden hun temperatuur niet meer goed kunnen afkoelen door te zweten, wat een enorme stress voor het cardiovasculaire systeem betekent.
Geen werking zonder bijwerkingen
Het gerucht doet al de ronde dat vliegensprays niet altijd even gezondheidsvriendelijk zijn, vooral als ze het actieve ingrediënt permethrin bevatten. Natuurlijke etherische oliën helpen meestal maar heel kort, omdat ze snel verdampen als het paard zweet en het effect weg is.
Daarom zijn veel paardeneigenaren op zoek naar “bescherming van binnenuit”, oftewel een “wondervoer” dat het paard zo mogelijk 24/7 beschermt tegen insectenplagen.
Tegen deze achtergrond geniet knoflook al jaren een grote populariteit. Maar werkt het echt? En welke bijwerkingen heeft het? Want zelfs met kruidenproducten is er geen effect zonder bijwerkingen.
Knoflook is een traditionele specerij en medicinale plant
Natuurlijk kent iedereen knoflook uit de keuken en je zou de aromatische, pittige smaak in veel gerechten niet willen missen. Knoflook wordt echter ook al eeuwenlang gebruikt als geneeskrachtige plant. Van de actieve ingrediënten is aangetoond dat ze onder andere ontstekingsremmende, antimicrobiële, bloedsuiker- en bloeddrukverlagende eigenschappen hebben. Het toepassingsgebied is navenant breed – van tandontstekingen tot de behandeling van hart- en vaatziekten veroorzaakt door hoge bloeddruk. Bij herkauwers en ook bij paarden is een werking tegen darmparasieten, vooral strongyles, bewezen, daarom wordt knoflook vaak opgenomen in antiparasitaire kruidenmengsels.

© Adobe Stock / trotzolga
Helaas is knoflook in voedsel niet effectief tegen insecten
Hoewel er op sociale media en in maneges een hardnekkig gerucht de ronde doet dat gevoerde knoflook een uitstekend insectenwerend middel is, wordt dit, in tegenstelling tot de vele andere bewezen eigenschappen, niet ondersteund door wetenschappelijke studies. Er zijn maar relatief weinig onderzoeken die werken met oraal ingenomen knoflook en niet met uitwendig verstoven knoflookolie, die – zoals alle essentiële oliën – relatief snel verdampt en daarom geen betrouwbare 24-uurs bescherming biedt. Een onderzoek bij mensen die knoflookpreparaten te eten kregen en vervolgens opzettelijk werden blootgesteld aan muggen vond geen verschil tussen de testgroep en de placebogroep. Beiden werden even vaak gebeten en de muggen namen evenveel bloed op. Zelfs de gevolgen van de muggenbeet, in termen van grootte en jeuk, verschilden niet. Wat je al niet accepteert voor wetenschappelijke kennis! Studies bij vee in relatie tot bijtende vliegen vonden ook geen verschil tussen de test- en placebogroepen. Daarom moet opgemerkt worden dat knoflook een klein effect kan hebben op vliegen in het gezicht als de paarden de knoflook net gegeten hebben en er een bijbehorende knoflookgeur uit de mond komt totdat de essentiële oliën verdampt zijn. Helaas biedt het voeren van knoflook geen bescherming tegen stekende insecten.
Het voeren van knoflook aan paarden is een gezondheidsrisico!
Hoewel bescherming tegen vliegen of muggen niet bewezen is, is het negatieve effect van knoflook op de bloedwaarden van het paard al meer dan 20 jaar bekend. Het voeren van knoflook in zulke hoeveelheden dat de paarden de geur via hun huid beginnen uit te scheiden veroorzaakt bloedarmoede, wat niet alleen een negatief effect heeft op de prestaties, maar ook op alle stofwisselingsprocessen in het lichaam die afhankelijk zijn van zuurstof. Dit betekent dat het voeren van knoflook aanzienlijke negatieve effecten kan hebben op de algehele stofwisseling, vooral als dit gedurende langere perioden gebeurt, bijvoorbeeld gedurende de hele zomer. We raden daarom sterk af om knoflook als insectenwerend middel te gebruiken: geen gewenst effect, maar ernstige bijwerkingen.
Wat helpt echt tegen stekende insecten?
Alle bloedzuigende insecten hebben verschillende receptoren om hun potentiële prooi te identificeren. Het is belangrijk voor een mug om een dier te kiezen dat zoveel mogelijk voedingsstoffen levert met de bloedmaaltijd. Daarom is het waar als mensen zeggen dat vooral mensen met “zoet bloed” vaker gestoken worden. Een hoge bloedsuikerspiegel creëert een zeer aantrekkelijke geur die stekende insecten aantrekt als een magneet. Als paardeneigenaar kun je hier beginnen met het vermijden van openlijke suikers (bijv. graan, melasse) en “verborgen” suikers (bijv. appeldroesem, bietenpulp, fruit, groenten etc.) in het voer. De zure geur van het paard die gepaard gaat met het voeren van kuil is ook aantrekkelijk voor insecten. Als je naast een zetmeelarm en suikerarm dieet bittere kruidenmengsels toevoegt als kuur, wordt de geur van het paard weer veranderd in onaantrekkelijk voor vliegend ongedierte.
In de wei kun je bijvoorbeeld zien dat paarden die uitsluitend hooi, wat weidegras en mineraalvoer krijgen op een manier die bij hun soort past en die ’s avonds een handvol bittere kruiden in hun voerbak krijgen, aanzienlijk minder last hebben van vliegen dan paarden die in de winter kuilvoer hebben gekregen of paarden die ’s avonds hun zoete muesli of slobber krijgen.
Conclusie
Voeding kan gebruikt worden om insectenplagen te bestrijden, maar de nadruk ligt hier op het verstrekken van een basisvoeding die geschikt is voor paarden. Helaas helpt voer met knoflook niet om de muggen- en vliegenplagen te bestrijden, maar veroorzaakt het bloedarmoede met alle gezondheidsproblemen van dien.
Bronnen
Buono, Francesco, et al. “Preliminary observations of the effect of garlic on egg shedding in horses naturally infected by intestinal strongyles.” Journal of equine veterinary science 72 (2019): 79-83.
Saastamoinen, Markku, Susanna Särkijärvi, and Seppo Hyyppä. “Garlic (Allium sativum) supplementation improves respiratory health but has increased risk of lower hematologic values in horses.” Animals 9.1 (2019): 13.
Pearson, Wendy, et al. “Association of maximum voluntary dietary intake of freeze-dried garlic with Heinz body anemia in horses.” American Journal of Veterinary Research 66.3 (2005): 457-465.
Elghandour, Mona MMY, et al. “Plant bioactives and extracts as feed additives in horse nutrition.” Journal of Equine Veterinary Science 69 (2018): 66-77.
Williams, Carey A., and Emily D. Lamprecht. “Some commonly fed herbs and other functional foods in equine nutrition: a review.” The Veterinary Journal 178.1 (2008): 21-31.
Willis, Victoria. “Effect of Supplemental Garlic on the Incidence of Anemia in Horses.” (2021).
Saastamoinen, M. T., Seppo Hyyppä, and Susanna Särkijärvi. “Influence of garlic supplementation on respiratory health and incidence of anaemia in horses.” The impact of nutrition on the health and welfare of horses. Wageningen Academic, 2010. 280-282.
Bergero, Domenico, and Emanuela Valle. “A critical analysis on the use of herbs and herbal extract in feeding sport horses.” Pferdeheilkunde 22.5 (2006): 550.
Masamha, B., C. T. Gadzirayi, and I. Mukutirwa. “Efficacy of Allium sativum (garlic) in controlling nematode parasites in sheep.” International Journal of Applied Research in Veterinary Medicine 8.3 (2010).
Pátkai, Gy, J. Monspart-Senyi, and J. Barta. “Antimicrobial effect of volatile oils of garlic and horse-radish.” Developments in Food Science. Vol. 40. Elsevier, 1998. 659-665.
Tavassoli, Mousa, et al. “The in vitro effect of Ferula asafoetida and Allium sativum extracts on Strongylus spp.” Annals of parasitology 64.1 (2018).
Chen, Jiashun, et al. “The nutritional applications of garlic (Allium sativum) as natural feed additives in animals.” PeerJ 9 (2021): e11934.
Pearson, Wendy, et al. “Pilot study investigating the ability of an herbal composite to alleviate clinical signs of respiratory dysfunction in horses with recurrent airway obstruction.” Canadian journal of veterinary research 71.2 (2007): 145.
Rajan, T. V., et al. “A double‐blinded, placebo‐controlled trial of garlic as a mosquito repellant: a preliminary study.” Medical and veterinary entomology 19.1 (2005): 84-89.
Goncagul, Gulsen, and Erol Ayaz. “Antimicrobial effect of garlic (Allium sativum) and traditional medicine.” J Anim Vet Adv 9.1 (2010): 1-4.
Showler, Allan T. “Botanically based repellent and insecticidal effects against horn flies and stable flies (Diptera: Muscidae).” Journal of Integrated Pest Management 8.1 (2017): 15.
Diaz, James H. “Chemical and plant-based insect repellents: efficacy, safety, and toxicity.” Wilderness & environmental medicine 27.1 (2016): 153-163.
Krishnaraj, Rajabather. “International phytotherapeutic uses of garlic food forms.” Nutraceuticals: Designer Foods III: Garlic, Soy and Licorice (2004): 71-80.
Askari, Mohammadreza, et al. “Effects of garlic supplementation on oxidative stress and antioxidative capacity biomarkers: a systematic review and meta‐analysis of randomized controlled trials.” Phytotherapy Research 35.6 (2021): 3032-3045.
Ashfaq, F., et al. “Therapeutic activities of garlic constituent phytochemicals.” Biological and Clinical Sciences Research Journal 2021.1 (2021).
Ajebli, Mohammed, and Mohamed Eddouks. “Phytotherapy of hypertension: An updated overview.” Endocrine, Metabolic & Immune Disorders-Drug Targets (Formerly Current Drug Targets-Immune, Endocrine & Metabolic Disorders) 20.6 (2020): 812-839.
Singh, R. N., N. Kumar, and P. Kumar. “Garlic (Allium sativum): mankind’s health superstar.” Interdisciplinary Journal of Contemporary Research 6.6 (2019): 93-98.
- Lijnzaad in de paardenvoeding - 28. januari 2025
- Basisprincipes van de voeding van fokmerries - 23. januari 2025
- Hoe paarden leren – Basisprincipes van het leervermogen - 4. januari 2025