Kruidenstrookjes – meer biodiversiteit op de weide

Leestijd 5 minuten  

De dagen worden al langer en de lente komt eraan! En daarmee het begin van het langverwachte weideseizoen.
De paarden grijpen dan elke gelegenheid om een paar groene stengels hier en daar te plukken tijdens een wandeling of onder de omheining van de uitloop. Niets is lekkerder dan het eerste verse gras!
Maar niet alleen de paarden kijken al uit naar het weideseizoen; veel paardeneigenaren zijn er ook blij mee. Dit komt omdat het extra werk, van voeren tot uitmesten en water slepen, in de zomer in de meeste gevallen veel minder is dan in de winter.

Voorbereiding van de weide in het voorjaar

Maar voordat de paarden de wei in gaan, moeten de weiden worden voorbereid. De trend naar eigen stalling betekent ook dat je meer aan de weilanden moet denken dan iemand die zijn paard in volpension heeft staan. De lente betekent ook de functionaliteit van alle omheiningen controleren, de weiden bemesten indien nodig,
giftige en onsmakelijke planten verwijderen en kale plekken of te vette weiden door geschikt zaaigoed weer klaarmaken voor paarden. Meer over het voorbereiden van de weilanden vind je in ons artikel “5 tips om de weiden voor te bereiden op het voorjaar”

Als je iets goeds wilt doen voor je weide en je paarden naast deze minimale verzorging van de weide, kun je kruidenvelden aanleggen in de weide.
Paarden zijn van nature namelijk geen pure graseters. Ze geven de voorkeur aan een gevarieerd plantenaanbod, d.w.z. een soortenrijke en kleurrijke weide met grassen en kruiden. In de meeste gevallen is de realiteit echter heel anders.

De meeste stallen hebben niet genoeg ruimte voor het aantal paarden. Het aantal paarden op de weilanden is navenant hoog, met ernstige gevolgen voor de ecologie van de graslanden. Het ideale geval zou minstens 2 hectare weiland per paard zijn – maar waar vind je dat?
Overbegrazing en de daaruit voortvloeiende vermindering van het aantal soorten op het land zijn de lelijke gevolgen. De meeste kruidenplanten bloeien namelijk laat en hebben tijd nodig voordat ze hun zaden kunnen vormen. Maar omdat de smakelijke kruiden vooral populair zijn bij paarden, worden ze vaak gegeten voordat de zaden gevormd zijn.
Zonder zaden in de grond zal dit kruid volgend jaar echter niet meer bestaan. Dit betekent dat de beste kruiden na een paar jaar van de weilanden verdwijnen.

Kruiden zijn ook veel gevoeliger dan de (ongewenste) stressbestendige prestatiegrassen, die nog steeds goed om kunnen gaan met begrazing, vertrapping of klimaatextremen zoals wateroverlast of droogte. Deze grassen verdringen dan ook de laatste (gewenste) kruidachtige planten. Natuurlijk kunnen de weiden opnieuw worden ingezaaid met kruidenrijke zaadmengsels. Dan zit je echter al snel weer met hetzelfde probleem:
de nieuwe kruiden worden ook weggevreten voordat ze zaad zetten.

Kruidenstroken aanleggen

Kruidenstrookjes zijn een goede manier om de weiden opnieuw met kruiden te verrijken – zelfs zonder een groot aantal landbouwmachines. Om dit te doen, maak je een strook parallel aan de omheining of omhein je enkele stukken van ongeveer 3 x 3 meter verspreid over de weide. Deze stukken kunnen dan worden omgegraven en ingezaaid met geschikte kruidenmengsels.

Als de zaden met de hand worden gezaaid, moeten ze eerst worden gemengd met zand (ongeveer 1 op 6). Dit betekent dat de verspreide zaden niet zo dicht op elkaar zitten en voldoende ruimte hebben om te groeien. Ze worden ook onmiddellijk bedekt met een beschermende laag, wat de ontkieming bevordert.

Voor grotere oppervlakken is het aan te raden om een strooiwagen te gebruiken om de kruidenzaden te verspreiden, zoals die in tuincentra verkrijgbaar zijn voor het zaaien van gazons. Daarna moeten de zaden worden gewalst en, indien nodig, bedekt met een dun laagje aarde. Het is ook belangrijk dat de grond voldoende vochtig wordt gehouden
zodat de zaden goed kunnen ontkiemen. Bij droog weer is het daarom aan te raden om de plekken van de toekomstige kruidenvelden regelmatig te besproeien.

Op dergelijke stroken kunnen de kruiden dan in alle rust groeien zonder dat ze hoeven te concurreren met de prestatiegrassen. Natuurlijk is het belangrijk om de kruidenvelden af te schermen zodat ze veilig zijn voor paarden, anders worden ze sneller opgegeten dan je kunt kijken. Dankzij hun beschermde ruimte kunnen de kruiden hier elk jaar bloeien en hun zaden met de wind en passerende kleine dieren over de weide verspreiden. Wat daar ontkiemt
kan dan door de paarden worden opgeknabbeld.

Het juiste kruidenzaadmengsel kiezen

Er zijn tegenwoordig een aantal kruidenzaadmengsels voor paardenweiden op de markt. Welk mengsel uiteindelijk succesvol blijkt, hangt sterk af van de bodemkwaliteit en het microklimaat. Er is vaak meer bloei in het eerste jaar dan in het tweede, omdat de kruiden die geen goede habitat vinden meestal niet terugkomen.
Je moet daarom in de gaten houden wat goed groeit op welke locatie en wat niet.
Je kunt hier dan rekening mee houden wanneer je opnieuw gaat zaaien en de zaden dienovereenkomstig selecteren.