Met dit regenachtige weer gaan paardrijden en dan kletsnat thuiskomen vindt waarschijnlijk geen enkele ruiter leuk. Maar in plaats van nu op de bank te blijven liggen en het hele weekend alleen maar series te kijken, kun je ook bij slecht weer nuttige dingen op stal doen. Vooral de dingen die je altijd aan de kant schuift als het mooi weer is omdat je liever gaat rijden.
1) Doe rek- en strekoefeningen met je paard
De makkelijkste oefening, maar zeer effectief om het paard soepel te houden. Lok de neus van het paard langs de zijkant met een stukje wortel, appel of andere (zeer gewenste) traktatie naar de schouder, flank en dan omhoog naar het bovenbeen. Soepele paarden kunnen zonder problemen met hun tanden aan hun bovenbenen krabben. Met regelmatige oefeningen kunnen de meeste paarden dit bereiken. Je kunt de neus ook tussen de voorbenen lokken zodat het paard zijn rug naar boven buigt.
Instructies voor de “worteloefening” zijn te vinden op internet, deze is bijvoorbeeld heel informatief:
2) Wellnessdag voor het paard
Wanneer het mooie weer lokt, wordt poetsen vaak vergeten of alleen snel een borstel over het paard heen gehaald. Snel geborsteld waar het zadel komt te liggen, een beetje stro uit manen en staart geplukt en daar gaat ie dan. Slecht weer kun je gebruiken om je paard een grondige wellnessbehandeling te geven. Dit omvat niet alleen een grondige poetsbeurt, beginnend met het “schrobben” van het lichaam met de rosborstel, gevolgd door een grondige sessie met de zachte en harde borstel voor lichaam, benen en hoofd. Daarna nog goed de manen, voorpluk en staart borstelen om alle stukjes stro eruit te krijgen en van die “dreadlocks” af te komen.
Je kan de staart ook pluk voor pluk met de hand ontwarren. Dat is vooral handig als er veel knopen in zitten en je met borstelen veel haren eruit zou trekken. Het duurt wel langer maar is ook een hele grondige methode met een mooi resultaat. Daarna kun je de staart weer inkorten, zodat het paard er niet op gaat staan.
Bovendien genieten de meeste paarden van een grondige massage. Er zijn ook instructies te vinden voor wellnessmassages, bijvoorbeeld deze:
3) Tuig schoonmaken
Een van de minst populaire klusjes op stal, maar essentieel als je je goede uitrusting lang wilt gebruiken. Het is altijd de moeite waard om iets meer geld uit te geven voor een fatsoenlijke leren hoofdstel of zadel. Maar om ervoor te zorgen dat de spullen lang meegaan, moet het leer worden verzorgd.
Hiervoor moet je het hoofdstel helemaal uit elkaar halen (onthoud goed welk riempje waar moet, zodat je het daarna weer in elkaar kunt zetten!). Reinig vervolgens elk stuk grondig met warm water, een spons en zadelzeep. Na het drogen moet eerst het leer worden ingevet met een goed leervet en vervolgens moet alles weer in elkaar worden gezet. Dit houdt het leer schoon en soepel, stoot water en zweet af en voorkomt scheuren en breuken op intensief gebruikte plekken.
Verwijder ook de singel en de stijgbeugels van het zadel, maak het zadel en de singelstoten schoon en vet ze in. Singels van neopreen kunnen meestal in de wasmachine, net als de goede oude koordsingels. Singels met schapenvacht kunnen ook in de wasmachine met het wolprogramma en wolwasmiddel worden gewassen.
Leren singels moeten natuurlijk met zadelzeep worden schoongemaakt en daarna worden ingevet, net als de rest van je leren tuig. Laat het leervet een nacht intrekken en verwijder overtollige resten de volgende dag met een zacht doekje (bijvoorbeeld een oud theedoek). Zadeldekjes en onderleggers kunnen ook gelijk weer eens gewassen worden om zweet en vuil te verwijderen. Halsters, touwen en andere textielaccessoires gaan ook de wasmachine in. Dan begroet je de eerste zonnestralen gelijk weer met schoon materiaal.
4) Paardendocumenten ordenen en bijhouden, vaccinatiestatus controleren
De rekening van de dierenarts, het bloedonderzoek, het verslag van het bezoek aan de osteopaat… Na verloop van tijd stapelt het papierwerk rondom het paard zich op, samen met vele andere documenten, en meestal belanden ze gewoon ergens waar je van plan bent om ze later een keer netjes op te bergen. Regenachtig weer is een goede gelegenheid.
Maak een map met een register en sorteer de losse facturen, verslagen en andere documenten op onderwerp en op datum (van achter naar voren). Op die manier kun je in de toekomst gewoon het recentste bonnetje onder het betreffende tabblad boven op de anderen doen en heb je alles snel op orde. Bovendien heb je de documenten altijd bij de hand als je ze nodig hebt, bijvoorbeeld omdat het paard naar de kliniek moet en je het bloedonderzoek twee weken geleden hebt gekregen…
Wedstrijdruiters moeten vooral de vaccinatiestatus van hun paard in de gaten omdat ze anders niet mee mogen doen aan wedstrijden. Maar de meeste andere paardeneigenaren bergen het paardenpaspoort op en “uit het oog, uit het hart”. Natuurlijk is geen enkele vaccinatie wettelijk verplicht voor paarden, maar veel voorkomende vaccinaties zijn tetanus en influenza.
De vaccinaties tegen tetanus en influenza moeten elk jaar woorden vernieuwd, net zo als die tegen Rhinopneumonie en droes, als het paard daartegen is ingeënt. Als je de jaarlijkse “onderhoudsprik” mist, is meestal weer een volledige basisvaccinatie nodig, wat duur voor jou en belastend voor het paard is. Daarom helpt het om af en toe in het paardenpaspoort te kijken om te zien wanneer er eigenlijk weer iets moet gebeuren.
5) EHBO-doos checken, updaten en aanvullen
Elke stal zou een EHBO-doos moeten hebben zodat mensen en paarden snel behandeld kunnen worden in geval van nood. Na verloop van tijd hebben zulke dozen echter de neiging om te worden verbruikt zonder weer bijgevuld te worden. Eerst verdwijnen de pleisters, dan beetje bij beetje de gaasverbanden, en uiteindelijk zijn er meestal alleen nog het driehoekige doekje en de reddingsdeken over als je weer iets nodig bent. De bestanddelen van een EHBO-doos hebben ook een houdbaarheidsdatum, en niet zonder reden.
Profiteer daarom van slecht weer om het naar voren te halen en de ontbrekende onderdelen aan te vullen. Je kunt de gebruikelijke verbanddoos ook uitbreiden met een paar dingen die nuttig zijn voor paarden, zoals ontsmettingsmiddel, watten, zelfklevend verband, luiers (voor hoefverband) en een paar andere dingen.
Een goede video over de EHBO-doos voor paarden vind je in ons artikel GEBALLTES WISSEN #5 “Was gehört in meine Stallapotheke?” (Duits):
Je kunt de meeste dingen op verzoek van de dierenarts krijgen, als je zegt dat het voor de EHBO-doos op stal is. Je kunt ook van de gelegenheid gebruik maken om te informeren of ergens in de buurt een EHBO-cursus voor ruiters wordt aangeboden. Het is zinvol om jezelf hier in te verdiepen, want bij ongelukken kunnen de juiste of verkeerde reacties soms beslissend zijn over leven of dood van het paard.
6) De zadelkast opruimen en de overbodige spullen wegdoen
Ook zo’n ongeliefd klusje. Als paardeneigenaren hebben we de neiging om af en toe iets nieuws te kopen, maar zelden gooien we iets ouds weg. Zo wordt de ene archeologische laag op de andere gestapeld en raakt de kast steeds voller. Als de kast uit zijn voegen barst, wordt het bovenop de kast gestapeld of wordt er een tweede naast gezet…
En toch gebruiken we in het dagelijks leven steeds weer dezelfde (paar) dingen. Wie heeft er nou vijf hoofdstellen nodig als er toch altijd het ene favoriete hoofdstel wordt gebruikt waar paard en ruiter het beste mee overweg kunnen? 20 zadeldekjes zijn ook een beetje overdreven. Er worden toch alleen maar de favoriete twee gebruikt: is de ene onder het zadel kan de andere in de was.
Het beste is om de hele kast eens leeg te halen, dan zie vaak pas hoeveel (nutteloze) spullen zich in de loop der jaren hebben opgehoopt. Dan kun je beginnen met sorteren: Wat heb ik echt elke dag nodig? Dat mag weer terug de kast in. Wat is mijn noodvervanging als er iets kapot gaat? Was of reinig zulke dingen grondig (zie hierboven) en doe ze dan in een fatsoenlijke doos.
Wat heb ik de afgelopen 1-2 jaar niet gebruikt of ben ik zelfs helemaal vergeten? Van deze dingen is het nu tijd om afscheid te nemen.
Want wat je al zo lang niet meer nodig gehad hebt, zal je waarschijnlijk ook niet meer gebruiken.
Met alle spullen die je toch niet echt meer nodig hebt, kun je in de zomer samen met je stalgenoten een stalrommelmarkt organiseren (maar niet om nieuwe, nutteloze spullen in de kast te stapelen!) of de spullen doneren aan een manege, een zorgboerderij of een paardenrusthuis. Ze hebben vaak gebrek aan allerlei dagelijkse dingen en zijn altijd blij met donaties. Zelfs als ze iets niet kunnen gebruiken, kan zo’n vereniging het verkopen via advertenties en de opbrengst gebruiken om dringend noodzakelijke dingen te kopen voor hun dieren.
Zo krijg je ruimte en lucht in je eigen zadelkast en doe je ook nog iets goeds. Je kunt de leeggehaalde kast trouwens ook grondig afnemen met een vochtige doek voordat je alles gesorteerd en gelabeld er weer inzet. Zo hoef je niets nieuws te kopen alleen omdat je niet kunt vinden wat je zoekt.
7) Voerkamer opruimen
De rest van de hoestkruiden van afgelopen herfst, het supplement van de dierenarts van drie jaar geleden (wat was dat ook alweer?), de zak muesli wat mijn paard ineens toch niet meer lekker vond….
Ook in de voerkamer blijven na verloop van tijd vaak verbazingwekkende dingen liggen. Voer heeft niet voor niets een houdbaarheidsdatum en het heeft vaak geen zin om het nog jaren langer te bewaren. Als je ze nodig hebt, koop je ze liever nieuw, omdat je niet zeker weet of je het oude spul nog kunt voeren.
Je hoeft natuurlijk niet elk restje meteen weg te gooien. Kruidenmengsels zijn meestal een dik jaar houdbaar als ze goed worden bewaard. Een goed afgesloten plastic doos, gelabeld met de naam of het effect en de datum tot wanneer het bewaard kan worden (dit staat op elke verpakking) helpt om alles netjes te houden.
Ook ander voer moet altijd worden voorzien van een etiket met de naam van het paard, de reden waarom het wordt gevoerd en de houdbaarheidsdatum. Alles wat duidelijk over de datum is, wordt dan ook weggegooid.
Voer dat je eigen paard niet meer eet of niet meer nodig heeft, kan vaak worden weggegeven ( mits het nog houdbaar is). Anders kun je hwt ook bij het huishoudelijk afval gooien als te verwachten is dat hwt toch niet meer gevoerd zal worden. Dit voorkomt de verspreiding van schimmel en ratten-/muizenplagen in de voerkamer.
Al het voer moet altijd in goed afgesloten bakken worden gedaan om het te beschermen tegen knaagdieren. Al deze bakken kunnen bij slecht weer ook buiten de deur worden gezet om alle hoeken van de voerkamer grondig schoon te maken en vervolgens de (schoongemaakte) bakken weer erin te zetten. Dan is het voeren ook weer een stuk leuker, omdat je niet hoeft te walgen van al het vuil als je de voerkamer binnenkomt.
8) Voeremmers, drinkbakken, voerbakken en ruiven grondig reinigen
Vooral degenen die “slobbervoer” geven, weten dat de paarden slobber, hooicobs en dergelijke graag royaal over de vloer, in hun stal, op de muren en roosters, en overal waar je maar bij kunt verspreiden. De voeremmers en -bakken waarin het wordt gevoerd, ontwikkelen na verloop van tijd beslist hardnekkige korsten.
Slecht weer is een goede gelegenheid om alle kuipen en emmers grondig te weken en te schrobben. Drinkbakken moeten ook regelmatig worden schoongemaakt, of het nu automatische drikbakken aan de muur zijn of emmers. Anders vormt zich een biofilm van bacteriën en algen die het water bederven.
Als de zwaluwen hun nesten op stal boven de drinkbakken hebben, dan moet je zeker een plank onder het nest plaatsen om te voorkomen dat de vogelpoep in de drinkbak (of voerbak!) valt.
Wat ook vaak wordt vergeten, is wat zich onderin de hooiruiven en slowfeeders verzamelt, vooral als er bijvoorbeeld pallets onderin staan om te voorkomen dat het hooi direct op de grond ligt. Staat de slowfeeder rechtstreeks in de loopstal of buiten, is het heel begrijpelijk dat je de baal niet direct op de grond wilt zetten. Maar dan moet je ook af en toe de pallets eruit halen en aan de onderkant schoonmaken, want hier verzamelen zich schimmel, zand en stof en dat maakt het eten niet bepaald gezonder – vooral niet als het hooi opraakt en de paarden dit verzamelde vuil gaan eten.
Maak daarom van de gelegenheid gebruik om de slowfeeders en hooiruiven helemaal leeg te halen en schoon te maken. Trouwens, zelfs de hooinetten kunnen af en toe in de wasmachine.
9) Stof, spinnenwebben en vogelpoep weghalen
Als pensionklant kun je er natuurlijk van uitgaan dat het schoonmaken van de stal de verantwoordelijkheid van de staleigenaar is. De meesten hebben het echter al zo druk met het dagelijkse werk – van voeren tot uitmesten – dat sommige dingen gewoon worden vergeten of er simpelweg geen tijd voor overblijft…
Spinnenwebben in hoeken en op de dakspanten, vogelpoep op de tussenwanden, vuile ramen, stof in alle hoeken en gaten – we weten allemaal hoe snel een stal vies wordt en hoe vervelend het is om daar elke dag tegen te vechten.
Als alle stalgenoten bij elkaar komen, is zo’n stal vrij snel opgeruimd en is iedereen er uiteindelijk blij mee.
De paarden ook, want minder stof betekent natuurlijk minder belasting voor de luchtwegen. Schoongemaakte ramen laten meer licht binnen, geoliede scharnieren maken deuren en luiken makkelijker te openen, en als jou paard de muren van de stal onderkwijlt met zijn slobber, zou het vanzelfsprekend moeten zijn dat je het zelf met een borstel en een emmer water even schoonmaakt.
Want uiteindelijk heeft iedereen baat bij een schone stal en heeft de staleigenaar ook meer tijd voor alle andere dingen die naast de dagelijkse routine gedaan moeten worden, zoals het repareren van de omheiningen, het slepen van de rijbanen, het onderhouden van de weilanden, enzovoort…
Zo zie je maar, met een beetje creativiteit is het helemaal niet moeilijk om een regenweekend op stal door te brengen zonder te rijden.
