In de sprookjesachtige winter waar we allemaal van dromen, wordt een overvloed aan sneeuw gevolgd door een koudegolf en zorgt de sneeuw voor een stevige grip op de bevroren grond. Helaas komen dit soort winters maar zelden voor. Als het eindelijk eens een keer niet de hele winter regent, leidt dit vaak tot een eerste vorstperiode, gevolgd door uitgestelde sneeuwval.
Dit kan problematisch zijn omdat de sneeuw de ijzel kan verbergen, wat leidt tot mogelijke uitdagingen voor paarden voor die dit snel tot één of twee glijpartijen kan lijden. Door hun hoeven, grotere omvang en grotere gewicht in vergelijking met honden en katten, kan uitglijden op een verborgen stuk ijs fataal zijn voor paarden, in het ergste geval zelfs resulteren in een gebroken been.
Wees daarom extra voorzichtig tijdens het wandelen in de winter en zorg ervoor dat je sneeuw ruimt van vaak gebruikte paden, inclusief de paden die door paarden worden gebruikt. Als je niets doet, kan de sneeuw samenklonteren, overdag ontdooien en ‘s nachts bevriezen, en veranderen in een glad oppervlak dat de volgende dag op een grote schaatsbaan lijkt. Indien nodig kun je ook zand of houtkrullen strooien op bijzonder gevaarlijke plekken om uitglijden voor zowel mensen als paarden te voorkomen. Dit advies geldt niet alleen voor de paden rond het erf, maar ook voor de uitloop!
Denk er tijdens het rijden door de sneeuw altijd aan dat er op veelgebruikte paden onder de losse sneeuw een laag vastgekoekte sneeuw of ijs kan liggen. Kies ervoor om langs het pad of direct over de weide te rijden, en zorg ervoor dat de sneeuwlaag dik genoeg is om de grasmat niet te beschadigen. Bij onzekerheid is het beter om af te stappen en een paar meter met het paard aan de hand te lopen in plaats van samen een val te riskeren.
Zodra er sneeuw valt, is het cruciaal om beslagen paarden onmiddellijk uit te rusten met sneeuwgrips. Het is aan te raden om de grips meteen vanaf het begin van de winter te gebruiken. Het is vergelijkbaar met het hebben van winterbanden op je auto: beter om ze te hebben en ze niet nodig te hebben dan een ongeluk te riskeren door hun afwezigheid. Als het misgaat, kunnen de gevolgen voor een paard net zo kostbaar zijn als voor een auto.
Gelukkig hebben paarden zonder ijzers geen grips nodig; hun hoeven zijn van nature zo ontworpen dat sneeuw gemakkelijk uit de zool valt. Als de sneeuw echter plakkerig wordt, kunnen er ‘plateauzolen’ ontstaan, afhankelijk van de vorm van de hoef.
Tijdens de winter moet iedereen op stal hier alert op zijn en er moet altijd een hoevenkrabber binnen handbereik zijn om getroffen paarden snel te kunnen helpen in de uitloop. Als je liever niet het risico loopt om uit te glijden met je paard, is het verstandig om niet te gaan buitenrijden tijdens een sneeuwbui.
Ondanks de winter is het niet altijd nodig om de warme winterdeken om te doen. Paarden zijn van nature goed geïsoleerd tegen kou en sneeuw dankzij hun wintervacht. Daarentegen vinden veel paarden het heerlijk om ingesneeuwd te raken en te rollen in de sneeuw. Ondanks hun plezier in de sneeuw is het cruciaal om beschutting beschikbaar te hebben voor gevoelige paarden om dekking te zoeken en te ontsnappen aan de wind.
Aan de andere kant stellen oudere of magere paarden en rassen zoals volbloeden, die geen robuuste wintervacht ontwikkelen, het vaak op prijs om in de winter een regendeken te hebben. De dikte van de deken moet worden aangepast aan de conditie van het paard en het heersende weer. Als algemene richtlijn geldt dat waterdichte en winddichte dekens meestal geen dikke voering nodig hebben.
Oudere paarden stellen het over het algemeen ook op prijs als ze de mogelijkheid krijgen om tijdens onaangename winteravonden op stal of in een kleine, afgescherme schuur in de wei te blijven, vooral in natte en koude omstandigheden. Zo kunnen ze uit de wind blijven en opdrogen.
Verder is het cruciaal om ervoor te zorgen dat paarden bij koude temperaturen altijd een ruime voorraad hooi hebben. De dikke darm, die verantwoordelijk is voor het verteren van hooi, werkt als een soort ingebouwde verwarming in elk paard. Er wordt een aanzienlijke hoeveelheid warmte gegenereerd tijdens het fermentatieproces van hooi, wat de belangrijkste bron is van de lichaamswarmte van het paard.
Daarom hebben ze hooi nodig om zich te verwarmen. Hoe kouder het weer, hoe meer hooi ze nodig hebben. Daarentegen is het verstrekken van grote hoeveelheden krachtvoer, eiwit of olie niet alleen onnodig maar ook contraproductief. In de dunne darm worden ze verteerd en leveren ze aanzienlijk minder warmte-energie, waardoor de stofwisseling extra wordt belast. Een slobber biedt ook slechts beperkte hulp.
Het feit dat een warme stamppot ons mensen ‘opwarmt’ betekent niet hetzelfde voor paarden. Hoewel slobber ongetwijfeld populair is, speelt het geen rol bij het genereren van warmte. Het ad libitum aanbieden van hooi (tot het paard verzadigd is), idealiter via fijnmazige hooinetten, is in dit geval een beter alternatief.
In gevallen waar de hoeveelheid opgenomen hooi niet voldoende is als energiebron, is warm geweekte hooibrok en/of esparcettebrok ook aan te raden. Dit maakt een verhoging van de hoeveelheid ruwvoer mogelijk, omdat paarden deze vorm sneller kunnen opnemen in vergelijking met hooi. Hooibrok vereist immers geen langdurig of inspannend kauwen. Dit aspect is vooral belangrijk voor oudere paarden en paarden met gebitsproblemen.
Het gebruik van warm water verkort niet alleen de tijd die de hooibrok nodig heeft om grondig te weken, maar verbetert ook de smakelijkheid van de slobber voor paarden, terwijl het helpt bij een verhoogde wateropname. Bij koud weer is een tekort aan water een grote zorg, zelfs als de drinkbakken en emmers nog niet bevroren zijn. Koud water leidt vaak tot onvoldoende wateropname bij veel paarden, waardoor het risico op verstoppingskoliek toeneemt. Warm geweekte hooi- of esparcettebrok dient als voedzame en gezonde aanvulling.
Deze combinatie van maatregelen zou elk paard door de koude dagen heen moeten helpen.
