4 belangrijke tips ter voorbereiding op het weideseizoen

Leestijd 8 minuten  

Hoe groener het gras buiten de winterpaddocks begint te worden, hoe meer moeite doen de paarden om met lange nekken de lekkere halmpjes te plukken. Bovendien wordt elke wandeling een echte stresstest voor het halstertouw en de zenuwen van de eigenaar. Want het verse groen langs de rand van het pad is gewoon te verleidelijk voor de paarden, vooral na de lange winter.

Met het weideseizoen voor de deur beginnen veel eigenaren zich echter zorgen te maken over spijsverterings- en stofwisselingsproblemen.

Langzaam aan het gras wennen

In het wild beginnen paarden in februari en maart te grazen. Terwijl ze in de winter voornamelijk leven van bladeren, schors en het “grasvilt” van het voorgaande jaar, komen rond deze tijd op beschutte plekken de eerste groene stengels tevoorschijn die samen met het magere wintervoer worden gegeten. Wilde paarden bijvoorbeeld grazen heel langzaam vanaf het begin van het groeiseizoen, hebben dan een korte fase van rijke grasgroei in mei/juni totdat de vegetatie in de zomer uitdroogt en er in augustus alleen nog droog gras is te vinden dat bijna meer op hooi lijkt. Dit verandert dan weer in een dieet van bladeren, schors en grasvilt in de winter.

Wilde paarden grazen heel langzaam vanaf het begin van het groeiseizoen, hebben dan een korte fase van overvloedige groei in mei/juni, totdat de vegetatie uitdroogt in de zomer en er in augustus alleen nog “hooi op de stengel” te vinden is, dat dan in de winter weer overgaat in een dieet van bladeren, schors en grasvilt.

Om de graszode te beschermen, wachten we meestal tot begin of midden mei voordat de paarden voor het eerst de wei in mogen. Tegen die tijd staat het gras al hoog en zit het vol voedingsstoffen. Vooral het hoge pectine- en suikergehalte zorgt voor problemen bij de paarden.

Diarree, hoefbevangenheid en koliek zijn vaak het gevolg. Om dit te voorkomen is het beter om paarden vanaf maart/april langzaam aan het weideseizoen te laten wennen.

Door aan de hand te grazen, de toegang tot kleine stukjes weide te beperken of groene takken te voeren, kun je de stofwisseling langzaam voorbereiden op de wei. Het wordt aanbevolen dat deze fase tussen de 4 en 8 weken duurt – afhankelijk van de gevoeligheid van het paard – totdat de paarden volledig de wei in kunnen.

Stabilisatie van het darmmilieu

Zelfs gezonde paarden vinden het vaak moeilijk om over te schakelen van droog hooi naar rijk weidegras. Het hoge pectinegehalte in het gras veroorzaakt samen met het lage cellulosegehalte bij veel paarden verschuivingen in de darmflora en daardoor groene diarree.

Deze darmfloraproblemen, bekend als dysbiose, kunnen worden tegengegaan door kruiden met een hoog bitter- en tanninegehalte te voeren tijdens de weideperiode.

Dit is ook de reden waarom veel paarden in deze periode naar paardenbloem grijpen – het is een van de klassieke bittere planten in de natuurgeneeskunde. Ze knabbelen ook graag aan bittere schors en daarom is het goed om altijd takken en twijgen van niet-giftige bomen en struiken in de uitloop beschikbaar te stellen.

Als weiden arm zijn aan kruiden, is het ook aan te raden om kruidenmengsels met een hoog bitter- en tanninegehalte aan het rantsoen toe te voegen en deze gedurende een periode van 6-8 weken tijdens het begin van het weideseizoen te geven, totdat het spijsverteringsstelsel zich aan het nieuwe rantsoen heeft aangepast.

Zelfs als het gras hoog en vet is, hebben paarden voldoende cellulose en lignine nodig om hun darmen goed te laten werken. Daarom moet je ze, zelfs als de weide rijk is, altijd hooi aanbieden en, indien mogelijk, stro (bijvoorbeeld in netten in de paddock of open stal) of takken om aan te knabbelen. Ze verlaten dan af en toe de wei en knabbelen liever aan hooi of takken om de juiste voedingsstof/vezelverhouding voor hen te herstellen.

Houd het risico op hoefbevangenheid in de gaten, vooral tijdens het grazen

Als je een paard hebt met een verhoogd risico op hoefbevangenheid, moet je ervoor zorgen dat het minder gras eet. Dit komt omdat niet alleen het hoge gehalte aan pectines in voorjaarsgras hoefbevangenheid kan veroorzaken door onjuiste fermentatie. Het hoge suikergehalte is ook een risico, bijvoorbeeld voor niet gediagnosticeerde paarden met insulineresistentie, voor het ontwikkelen van hoefbevangenheid.

Als het gras midden in de zomer droog en kort is, neemt het gehalte aan fructanen en endofyten toe, wat ook het risico op hoefbevangenheid verhoogt. Dus of het gras nu groen en fris is of droog en kort gegeten, het risico op hoefbevangenheid blijft de hele zomer en tot in de herfst aanwezig.

Als eigenaar van zo’n paard moet je niet alleen altijd het telefoonnummer van de dierenarts bij de hand hebben, maar ook, indien mogelijk, elke dag de temperatuur van de hoeven controleren. Het is ook nuttig gebleken om een mengsel van wilgenschors en moerasspirea (in verhouding 1:1) of OKAPI HoofCool forte in de stalapotheek te hebben. Als het paard gevoelig loopt of de hoeven vertonen een significant verhoogde temperatuur in vergelijking met de andere paarden in de groep, dan moet niet alleen de weidegang voorlopig worden geschrapt (en de dierenarts worden gewaarschuwd), maar HoofCool forte moet onmiddellijk worden gegeven volgens de bijsluiter van de fabrikant of als alternatief 1-2 keer per dag een handvol van het kruidenmengsel van wilgenschors en moerasspirea.

OKAPI HoofCool forte remt ontstekingen, lost bloedstolsels op en heeft een capillairverwijdend effect, waardoor je in de meeste gevallen snel verbetering van de symptomen ziet. Het kruidenmengsel heeft ook een stolseloplossende en haarvatverwijdende werking, zodat de ontwikkeling van een volwaardige hoefbevangenheid direct kan worden tegengegaan.

Het gebruik van bloedzuigers is hierbij ook succesvol gebleken, omdat ze snel de druk van het hoefkapsel wegnemen en ook een stolseloplossend effect hebben.

Bloedzuigers worden gebruikt door veel diergeneeskundige therapeuten, die de paardeneigenaar meestal graag laten zien hoe de glibberige kleine helpers gebruikt moeten worden. Wat hier belangrijk is, is dat elk teken van hoefbevangenheid serieus moet worden genomen en dat, indien mogelijk, de dierenarts en de hoefsmid onmiddellijk moeten worden gewaarschuwd om chronische of dramatische progressie te voorkomen.

Reguleer de eetsnelheid

Indien mogelijk moeten alle paarden in de zomer toegang hebben tot weidegrond, omdat het niet alleen waardevolle voedingsstoffen levert (waarvan een deel verloren gaat tijdens het droogproces om hooi te maken), maar ook van onschatbare waarde is voor de psyche van het paard: paarden kunnen de hele dag rondlopen in hun sociale groep, lopend en op zoek naar voedsel, wat de meest natuurlijke manier is voor paarden om te leven en te eten.

Het is niet omdat een paard gevoelig is voor overgewicht of hoefbevangenheid dat weidegang levenslang verboden is. Echter is het belangrijk om verstandig om te gaan met weidegang voor zulke paarden.

De toegang tot de weide voor een bepaalde periode beperken is niet erg verstandig, omdat de paarden snel leren om veel gras te eten tijdens de korte weideperiode, zodat ze uiteindelijk net zoveel eten als paarden die langer buiten blijven.

Grasmaskers bieden hiervoor een zeer goed alternatief om de geconsumeerde hoeveelheid per tijdseenheid te verminderen en zo ook paarden die gevoelig zijn voor problemen in hun stofwisseling lang genoeg te laten grazen. Er zijn inmiddels veel modellen op de markt, die allemaal hun voor- en nadelen hebben, en daardoor voor verschillende paarden en hun behoeftes beter of minder goed geschikt zijn. De meeste paarden kunnen na een korte gewenningsperiode heel goed overweg met een grasmasker, en ervaren verder geen problemen.

Soms is het nodig om eerst verschillende grasmaskers te testen om erachter te komen welk model het beste is voor jouw paard. Dit is onder andere afhankelijk van de staat van de weide, hoe handig het paard met het masker is, maar ook van de behoeften van de paardeneigenaar of staleigenaar. Het belangrijkste om te onthouden bij alle grasmaskers is dat deze nooit 24 uur per dag door het paard mogen worden gedragen, maar alleen wanneer het paard voor een beperkte periode aan het grazen is. De rest van de tijd kan de voeropname eenvoudig worden geregeld met hooinetten en andere slowfeeders.